Lenguas bahnáricas
Las lenguas bahnáricas son un grupo de unas 30 o 40 lenguas austroasiáticas habladas por unas 700 000 personas en Vietnam, Camboya y Laos. Paul Sidwell demostró que dentro de las lenguas austroasiáticas cuanto mayor semejanza léxica tiene un grupo con los grupos bahnáricos y katuicas, tanto mayor cercanía geográfica tiene con estos grupos, aun cuando no existe una innovación común al bahnárico y el katuico que sugiera que estos dos grupos formen una rama. Eso sugiere que el área donde se hablan estos grupos es un área de difusión para el resto de grupos.
| Lenguas bahnáricas | ||
|---|---|---|
| Distribución geográfica | Indochina | |
| Países |
| |
| Filiación genética |
Austroasiático | |
| Subdivisiones |
Central Septentrional Occidental | |
![]() Bahnárico
| ||
Clasificación
La diversidad interna de las lenguas bahnáricas sugiere que el grupo empezó a diversificarse hace unos 3000 años. El bahnárico septentrional se caracteriza por la existencia de una oposición de registro entre voz murmurada y voz modal, que en sedang ha evolucionado a una voz modal-rehilada.
Sidwell (2009) tentativamente divide el grupo bahnárico en cuatro ramas, clasificando el idioma cua (kor) como lengua independiente que forma el bahnárico oriental:[1][2]
- Bahnárico occidental
- Jru' (laven), Juk, Su'.
- Nyaheun.
- Oi-The-Sok, Sapuan, Cheng.
- Brao, Laveh, Krung, Kravet.
- Bahnárico central
- Taliang (Kasseng)
- Alak
- central meridional
- Tampuon
- Bahnar
- Bahnárico meridional
- Chrau
- Sre
- Stieng
- Mnong
- Bahnárico septentrional
- Halang, Kayong
- Jeh
- Kotau
- Tadrah, Modrah.
- Sedang
- Hrê
- Monom (Bonam)
- Rengao
- Kaco’, Ramam
- Bahnárico oriental
- Cua (Kor)
Comparación léxica
Los numerales comparados de diferentes lenguas bahnáricas son:[3][4]
GLOSA Septentrional Oriental PROTO-
BAHNÁRICOBahnar Tampuan Kaco'
(Kachok)Halang Hre Jeh Rengao Sedang Todrah
(Mo'dra)Cua 1 moːɲ maoɲ mᵊnɔ̃ʷ mo̤iʔ moːiʔ mṳaiʔ mo̤iʔ moːi muə̤̆i muːiʔ *muəi 2 ʔbaːr pi̤ər piɾl bar baiʔ bal bar peˤa bar vaːl *ɓaːr 3 peːŋ paiŋ pɑi pe piʔ pei pi paˤi pi pe *pɛ 4 pwan pwan pɔn puən pun puən pun puˤn pun poːt *puən 5 pəʔdam pata̤m pᵊdʌpm̩ bədăm pədam pədăm padăm pətaˤam padăp (kə)dap *pɗam 6 tədrəw trao tⁱɑo dədrăw tədra̤w tədrăw tadru tədraˤw taⁿdru (ka)drəu *tᵊ-draw
< *t(n)raw7 təpəh tampaəh tᵊpɔx təpe̤h təpe̤h təpe̤h tapă̤ih təpah tape̤ih (ka)pəh *t-pəh 8 təhŋaːm taŋhaːm tᵊhɛ̃ːm təham nəhim təham taham təheˤam tahim tʰəːm *t-(n)haːm 9 təsin ʔɲçən ⁿɟɵːn čəčĭn həči̤n təčĕ̤n tačĭ̤n təčin taci̤n (ka)siːt *t-ceː₂n 10 miɲ ɟĭt ʔɲcɨ̤t ⁿɟʌt ɟă̤t (hə)ɟa̤t ɟă̤t ɟă̤t moːi čat ɟă̤t kɨ̆l *ɟɨt GLOSA Occidental Meridional Laveh
(brao)Kru'ng Laven Nyaheun Jeng
(Cheng)Oi Sapuan Ko'ho
(Sre)Mnong
centralMnong
orientalChrau-
Stieng1 muːi muːi mui muːi muəi mui mui dul mwai mueː muoːi 2 baːr̃ baːr bər baːn mbar bar̃ bar ba̤r p̤ar bar val 3 pɛː pɛː pɛ pɛ pɛ pae pɛ pe pɛ pai pe 4 puən puən puan puan puon puan puan poan pwăn puoːn puoːn 5 šəːŋ çəːŋ sʌŋ sɐːŋ səŋ sɨŋ səŋ pram prăm prăm prăm 6 tr̃əw trəw trăw tro traw tr̃ao trăw prau praw pro prau 7 pəh pəh pʌh pah pʌh pah pah poh pɵh poh pŏh / paːh 8 tʰaːm tʰaːm tʰam tʰaːm tʰʌm tʰaːm tʰam pʰa̤m pʰam pam pʰam 9 čɛn cɛːn cin cin cĭn čin cĭn sin cʰən sɯ̆n suˀn 10 čɪt (muːi) cit cĕt cit cĭt čĭt (mui) ɟĭt ɟət c̤ət măt maːt
Referencias
- Sidwell, Paul. 2009. "How many branches in a tree? Cua and East (North) Bahnaric". In Evans, Bethwyn (ed). Discovering History Through Language: Papers in Honour of Malcolm Ross. Canberra: Pacific Linguistics.
- Sidwell, Paul. 2010. "Cua (Kor) historical phonology and classification". Archivado el 4 de marzo de 2016 en Wayback Machine. Mon-Khmer Studies 39:105-122.
- «Austroasiatic Numerals (E. Chan).». Archivado desde el original el 29 de abril de 2014. Consultado el 24 de marzo de 2013.
- Sidwell, Paul. 2011. Proto Bahnaric. Unpublished manuscript. Mon-Khmer Languages Database.
Bibliografía
- Jacq, P., & Sidewell, P. (2000). A comparative West Bahnaric dictionary. Languages of the world, 21. München: LINCOM Europa. ISBN 3-89586-558-3.
- Sidwell, Paul (2000). Proto South Bahnaric: a reconstruction of a Mon–Khmer language of Indo-China. Pacific Linguistics, 501. Canberra: Research School of Pacific and Asian Studies, Australian National University. ISBN 0-85883-444-8.
- Sidwell, Paul (2003). A Handbook of comparative Bahnaric, Vol. 1: West Bahnaric. Pacific Linguistics, 551. Canberra: Research School of Pacific and Asian Studies, Australian National University.
- Smith, K. D. (1972). A phonological reconstruction of Proto-North-Bahnaric. Language data: Asian-Pacific series, no. 2. Santa Ana, Calif: Summer Institute of Linguistics.
